eski mısır

Bu sayfada eski mısır hakkında bilgiler bulunmaktadır

Bu sayafadaki bilgi,belge ve görsellerin doğrulunu ve güncelliğini http://eskimisirtanrilari.blogspot.com/ hiçbir şekilde garanti etmez Bu sayafadaki Tüm bilgi,belge
görseller genel kültür amaçlıdır ve doğru olmayabilir bu konu Hiçbir şekilde uzmanlık alanları için kullanılmamalıdır.




TARİH

Eski Mısır yaklaşık üç binyıl varlığını sürdürdükten sonra, İ.S. 395'te Bizans egemenliği altına girerek Hıristiyanlığı yada Kıptiliği benimsedi ama Hıristiyanlar ve Araplar, bu son derece gelişmiş uygarlığın izlerini silemediler.
İ.S.VI. yy'da imparator İustinianos, Philai'deki İsis Tapınağı'nı (Hıristiyan mısır'daki son pagan merkezi) kapattırınca, dünyanın en eski uyarlığı sayılan bu uygarlığın üstüne bütün kapılar kapanmış oldu.
Daha sonra Fransız Jean-François Champollion'un hiyeroglif yazılarını incelemesi ve dolayısıyla o tarihe kadar karanlıkta kalmış birçok soruya ışık tutması sonucunda Eski Mısır uygarlığıyla ilgili pek çok şey öğrenildi.
XIX. yy'a kadar, Mısır tarihi Eski Yunan yazarlarının, özellikle de Herodotos, Sicilyalı Diodoros ve Stranbon'un yazdıklarından öğreniliyordu; ayrıca Mısırlı rahip Manethon'un Aigyptiake adlı yapıtından da yararlanılıyordu; Manethon bir Mısır tarihi yazmaya girişmiş ve Mısır firavunlarını 31 sülalede toplayarak bir firavunlar listesi yapmaya çalışmıştır.Bu bölümleme modern bilinler tarafından her zaman kullanılmıştır.Günümüzde Eski Mısır bilimi (ejiptoloji) henüz çok yeni bir bilim dalıdır, ama incelediği yazıtlar ve arkeoloji gereçleri o kadar zengin ve o kadar çeşitlidir ki, daha şimdiden Tarihöncesi dönemden Hıristiyanlık dönemine kadar Eski Mısır uygarlığının ve tarihinin ana hatları
çizilebilir, en özgün yanları belirtilebilir.İ.Ö. 3000'e doğru, Mısır'ın yazılı tarihinin başladığı sıralarda, uyarlığın bütün öğeleri bir araya toplanmıştı: Ülke Nil'in suladığı bir toprak şeridi üstüne kurulmuştu ve ırmağın taşkın sularıyla besleniyordu; güneş her gün ışıklarıyla çevreye iyilik saçıyor, Afrika kökenli beyaz halk sulama kanallarının bakımıyla uğraşıyor ve huzurunu sağlayan doğal öğelere tapıyordu.Mısır halkı daha tarihsel döneminin başlangıç yıllarında kendine özgü bir dinginlik edinmişti; bu durum biraz da siyasal sistem, dinsel özellikler, dil ve yazıyı koruma kaygısından kaynaklanıyordu.Eski Mısır yalnızca, şaşmaz ve düzenli bir firavunlar dizisi değil, ama eksiksiz bir uygarlığın serüveni görünümünü taşıyordu.

-----------------------------

Eski Mısır'da hükümdar ve ülkenin mutlak efendisi. Eski Mısır dilindeki Per-aâ'dan gelen firavun sözcüğü, önceleri krallık sarayını belirtirken, XXII. Sülale döneminde (İ.Ö. 950-İ.Ö. 730) bu sarayın sahibi, yani Mısır kralı da bu adla anılmaya başlanmış, bu anlamıyla sözcük, ilk olarak ibraniler tarafından yaygın olarak kullanılmıştır

-----------------------------

PİRAMİTLER

Krallık ailesinin lahitlerini barındırmak amacıyla yapılan piramitler (Yunanlıların bir pasta adından esinlenerek verdikleri ad) Mısır'da çok eski tarihlerde ortaya çıktı ve Eski İmparatorluğun (III.-VI. sülale, İ.Ö. 2780-2380) belirgin anıtları olarak kaldı.
Piramitlerin biçimi bir simgedir; Gerçekten de kenarları basamaklar halinde olduğunda piramitler ölü kralın ruhunun, babası Ra'ya yani, Güneş'e kavuştuğu merdiveni belirtir; daha sonraları kenarları düz yapılmaya başlandığında piramitlerin bulutların içinden geçerek eğimli biçimde düşen güneş ışınları demetinin taşlaşmış bir görüntüsünü simgelediği bilinir.Piramit ölü kral için yaptırılan mimari bütünün en önemli bütünüydü.Çevresinde anıtsal bir duvar vardı; yanındaysa ölü tapınakları yer alıyordu.Piramitlerin başlangıçta çok büyük olan boyutları Eski İmparatorluk döneminde yavaş yavaş küçüldü ve Orta İmparatorluk'ta belirli bir ölçüde kaldı.Yeni İmparatorluk dönemindeyse piramitler kral mezarı olarak
ortadan kalktı.
III. sülalenin kurucusu olan kral Zoser'in piramidi bilinen ilk piramittir.Kahire'nin 28 km güneyinde Sakkara yaylasında eski başkent Menfis (Memphis) yakınında yükselen bu piramit, firavunun emri üzerine mimar İmhotep tarafından gerçekleştirildi.İmhotep piramit biçimindeki ilk kral mezarını ortaya attı ve bu gelenek, firavunlara tanınan bir ayrıcalık olarak kaldı.Dört bir yanındaki altışar geniş taş basamağıyla dev bir merdiven gibi görünen Zoser piramidi 109m eninde 121m boyundaki dikdörtgen bir taban üstünde yükseliyordu (61m).
Piramidin altında, kayalar içine derin biçimde oyulmuş ve mavi fayans karolarla süslü ölü odaları bulunuyordu.Bu basamaklı piramit, 1600m uzunluğunda ve 10,5m yüksekliğinde görkemli bir duvarla kuşatılan on beş hektarlık merkezinde yer alır.Kralın bu "ebedi konutu"nda törenlerinin kutlanmasına yarayan çeşitli ek binalar da, günümüzde Mısır'ın en etkileyici arkeolojik sitelerinden biri olan bu anıtlar bütününün içinde yer alıyordu.
Piramit yapımında bundan sonraki aşama Sakkara'nın 19 km güneyinde Medum sitesinde IV. Sülalenin ilk firavunu Snefru tarafından yürütüldü.Başlangıçta sekiz basamaklı olan mezar, basamakları doldurtarak tabandan tepeye kesiksiz eğim halinde yükselen dümdüz dört kenarı elde eden Snefru tarafından tam bir piramide dönüştürüldü.Snefru için, Sakkara yakınında Dahşur'da iki piramit daha dikildi


















AŞAĞIDA BİNLERCE OLARAK SAYILABİLECEK MISIR TANRILARININ EN GÜÇLÜLERİNDEN
BİRKAÇ ÖRNEKLER VERDİM.İNANÇLARA GÖRE İLK TANRI 'ATUM'DUR VE BÜTÜN TANRILARIN BABASI SAYILIR.

ATUM:İMPARATORLUK TANRISI
ANUBİS:ÖLÜLER TANRISI
SEKMET:SAVAŞ TANRISI
HATOR:NEŞE VE AŞK TANRIÇASI
HORUS:GÖK VE IŞIK TANRISI
THOTH:İLİM TANRISI
PTAH:SANATÇILARIN TANRISI
OSİRİS:YERALTI VE ÖLÜLER TANRISI
İSİS:BEREKET TANRIÇASI
MAAT:ADALET TANRIÇASI
RA:GÜNEŞ TANRISI
SETH:ÇÖL TANRISI
AMON:GÖK TANRISI

-----------

PİRAMİT

Piramitler denince çoğu insanın aklına Gize'deki üç büyük piramit gelir.Ancak Mısır'da çok daha fazla vardır.Bunlar da Piramit çağı diye adlandırılan Dördüncü sülaleden Altıncı sülaleye kadar olan zaman diliminde yapılmıştır.
Üçüncü Sülale döneminde ilk basamaklı piramitler ortaya çıktı.Bunların şum zamana kadar korunanlarının en büyüğü Firavun Zoser'in
Saqqara'da yaptırdığıdır.Bunun mimarının Zoser'in veziri,papaz İmhotep olduğu bilinmektedir.Daha sonra dördüncü sülaleden KralSnefru,basamakları terketmiş ve son piramit şeklini meydana getirmiştir.Yukarı Mısır'da iki büyük piramit inşaa etmiştir.Keops ise babasının yaptırdıklarının çok uzağında Gize'de
bildiğimiz en büyük piramidi yaptırmıştır.Peki neden?Mezar hırsızlarından
korumak için değil kuşkusuz.Çünkü piramitler hırsızları korkutacağına görkemi boyutlarıyla onları daha çok çekmiştir.Ayrıca dördüncü sülalenin piramitleri (Khufu,Khafra,Menkaura,Kızıl ve Çarpık Piramit)diğerlerinkinden çok daha sağlam ve büyükyürler
ama diğer sülalelerin piramitlerinde birçok hiyeroglif olmasına rağmen onlarda hiç yoktur.Robert Bauval'a göre bunlar bir 'master plan'ın parçasıdır.Eski Mısırda Firavunların ölünce gökyüzünde yıldızlardan oluşan 'Duat' adlı bir bölgeye gideceğine inanılırdı.Bauval'da elindeki kanıtlarla Dördüncü Sülalenin Piramitlerinin bu bölgeyi yani 'Orion ve Hyades' takımyıldızlarının konumlarına göre yapıldığını öne sürmektedir.












Eski Mısır'da esas olarak çok tanrılı bir din vardı ve bu din binlerce yıl hüküm sürmüştü.Halk hükümdarları geçerken "Ey biz canlıların tanrısı, yaşa, varol !" diye tezahürat yapardı. Yani hükümdarlarına (Firavun) ilahlık atfetmek gibi çok yanlış bir inanca sahiplerdi. Firavun, Tanrı'nın oğlu veya doğrudan doğruya yeryüzünde yaşayan bir nevi tanrı gibi kabul ediliyordu.
Firavunların saltanatı 3000 yıldan fazla sürdü ve bu arada otuz hükümdar sülalesi birbirini izledi. M.Ö. 1364 yılına gelindiğinde 18'inci sülaleden Ameophis IV (Akheneton) tahta çıktı. Bu sırada Mısırlılar başta Amon (Güneş Tanrısı) olmak üzere birçok tanrıya tapıyorlardı.
Tahta çıktıktan 5 sene sonra 41 yaşında iken kendisinde çok büyük bir manevi değişiklik hasıl oldu. Tanrı'nın bir, isminin ise Aton olduğunu halkına ilan etti. Tapınaklardaki bütün putların kırılmasını, duvarlardaki tanrı (!) isimlerinin kazınmasını emretti. Ameophis (İmparatorluk tanrısı Amus razı olsun) olan adını Akheneton (Aton'un hadimi, yani hizmetkarı) olarak değiştirdi. Mısır'da o asırda halk tam 13 tanrıya inanıyordu.
Akheneton'un inandığı ve halkının da inanmasını istediği tanrı, kendi ifadesine göre, yalnız Mısırlıların değil, bütün insanların, bütün kainatın tanrısı idi. Güneş'i, Ay'ı, yıldızları yaratan "O" idi.
Akheneton, eski inancın baş şehri olan Teb şehrine karşılık yeni bir başkent kurdu ve adına "Aton'un ufku, Aton'un çevresi" anlamına gelen Akhetaton dedi. Ölünceye kadar bu şehirde yaşadı.

Akheneton'un bir şiiri

Tanrı uludur, birdir, tektir.
Ondan başkası yoktur.
Bir tanedir,
O'dur her varlığı yaratan
Bir ruhtur Tanrı, görünmeyen bir ruh...
Ta başlangıçta vardı Tanrı,
Tek varlıktı o.
Hiç birşey yokken o vardı.
Herşeyi o yarattı (...)
Ezelden beri süregelen varlığı,
Ebediyete kadar sürecek,
Gizlidir Tanrı, kimse görmemiştir onu.
İnsanlara ve yarattıklarına sır kalır her zaman.


Mısır'da adetler
Eski Mısır'a yaşlı bir adam gençlerin bulunduğu bir yere gelince gençler oturdukları yerden kalkmak zorundaydılar. Erkekler sünnet oluyorlardı. Domuz eti yemek günahtı. Tapınağa girmeden önce el ve ayaklarla yüz belirli bir ritüele uygun olarak yıkanıyor, yani abdest alınıyordu. Cinsel ilişkiden sonra da mutlaka yıkanmak lüzumu vardı (gusül abdesti).
Hz. Yusuf'un Akheneton'dan önce Mısır'a yaşadığını biliyoruz. Demek ki Akheneton'un ortaya çıkmasını, Hz. Adem'den beri süregelen ve Hz. İbrahim'le devam eden ve son peygamber Hz. Muhammed'e (sav.) kadar uzanan o tek kaynağa bağlamak akla daha yatkın olacaktır.

Akheneton'a karşı ayaklananlar
Akheneton'a ilk karşı çıkanlar ve bu yeni inancı beğenmeyenler; din adamları yani rahipler oldu. Bunlar eski sistemin devamından çıkar sağlıyorlardı. Mısır halkından bir kısmını da arkalarına alarak firavunu dinsizlikle suçladılar.
Akheneton öldükten sonra yerine geçen Tutankhaton, rahiplerin isteklerine boyun eğdi. Adını Tutankhamon (Bazı kitaplarda Tutankamon olarak geçer) yaparak, başkenti eski yerine taşıdı ve eski din tekrar serbest oldu. Hz. Musa gelene kadar batılın hükmü Mısır'da sürecektir.












ESKİ MISIR'DA İKİ ÜLKENİN YÖNETİCİSİNE(YUKARI VE AŞAĞI MISIR)FİRAVUN DENİRDİ.BUNLAR ÜSTÜN KİŞİLİKLERDİ.TAPINAKLAR İNŞAA EDERLER VE
TANRILARLA İYİ İLİŞKİLER KURMAYA ÇALIŞIRLARDI.BÖYLECE MISIR HALKININ
BOLLUK VEBEREKET İÇİNDE YAŞAYACAĞINA İNANILIRDI.
MISIR'IN EN BÜYÜK FİRAVUNU II.RAMSES'Yİ.60 YILA YAKIN BİR SÜRE
İKTİDARDA KALDI VE ÜLKESİNİ ÇOK İYİ YÖNETTİ.AYRICA EN BÜYÜK FİRAVUNLARIN
SONUNCUSU OLDU.ONDAN SONRA GELENLER ONUN KADAR BAŞARILI OLAMADI AMA ÖYLE OLMAK İÇİN KENDİLERİNE SÜREKLİ RAMSES ASINI KOYDULAR:3.RAMSES,4.RAMSES
GİBİ.MISIR'IN GÜNÜMÜZDEKİ EN BİLİNEN FRAVUNU İSE TUTANKAMON.ASLINDA SADECE
TAHMİNEN 9 YIL İKTİDARDA KALDI AMA KRALLAR VADİSİNDE MEZARI SOYULMAMIŞ
TEK FİRAVUN OLDUĞU İÇİN ALTIN MASKESİYLE VE HAZİNELERİYLE ÜNLÜDÜR.BU MEZARI VADİDE YILLAR SÜREN ÇALIŞMALARININ SONUNDA 4 KASIM 1922 DE İNGİLİZ
ARKEOLOG 'HOWARD CARTER'BULMUŞTUR.

--------------

AŞAĞIDA BİNLERCE OLARAK SAYILABİLECEK MISIR TANRILARININ EN GÜÇLÜLERİNDEN
BİRKAÇ ÖRNEKLER VERDİM.İNANÇLARA GÖRE İLK TANRI 'ATUM'DUR VE BÜTÜN TANRILARIN BABASI SAYILIR.

ATUM:İMPARATORLUK TANRISI
ANUBİS:ÖLÜLER TANRISI
SEKMET:SAVAŞ TANRISI
HATOR:NEŞE VE AŞK TANRIÇASI
HORUS:GÖK VE IŞIK TANRISI
THOTH:İLİM TANRISI
PTAH:SANATÇILARIN TANRISI
OSİRİS:YERALTI VE ÖLÜLER TANRISI
İSİS:BEREKET TANRIÇASI
MAAT:ADALET TANRIÇASI
RA:GÜNEŞ TANRISI
SETH:ÇÖL TANRISI
AMON:GÖK TANRISI

-------------------

İRAMİTLERİN GİZEMİ
Piramitler denince çoğu insanın aklına Gize'deki üç büyük piramit gelir.Ancak Mısır'da çok daha fazla vardır.Bunlar da Piramit çağı diye adlandırılan Dördüncü sülaleden Altıncı sülaleye kadar olan zaman diliminde yapılmıştır.
Üçüncü Sülale döneminde ilk basamaklı piramitler ortaya çıktı.Bunların şum zamana kadar korunanlarının en büyüğü Firavun Zoser'in
Saqqara'da yaptırdığıdır.Bunun mimarının Zoser'in veziri,papaz İmhotep olduğu bilinmektedir.Daha sonra dördüncü sülaleden KralSnefru,basamakları terketmiş ve son piramit şeklini meydana getirmiştir.Yukarı Mısır'da iki büyük piramit inşaa etmiştir.Keops ise babasının yaptırdıklarının çok uzağında Gize'de
bildiğimiz en büyük piramidi yaptırmıştır.Peki neden?Mezar hırsızlarından
korumak için değil kuşkusuz.Çünkü piramitler hırsızları korkutacağına görkemi boyutlarıyla onları daha çok çekmiştir.Ayrıca dördüncü sülalenin piramitleri (Khufu,Khafra,Menkaura,Kızıl ve Çarpık Piramit)diğerlerinkinden çok daha sağlam ve büyükyürler
ama diğer sülalelerin piramitlerinde birçok hiyeroglif olmasına rağmen onlarda hiç yoktur.Robert Bauval'a göre bunlar bir 'master plan'ın parçasıdır.Eski Mısırda Firavunların ölünce gökyüzünde yıldızlardan oluşan 'Duat' adlı bir bölgeye gideceğine inanılırdı.Bauval'da elindeki kanıtlarla Dördüncü Sülalenin Piramitlerinin bu bölgeyi yani 'Orion ve Hyades' takımyıldızlarının konumlarına göre yapıldığını öne sürmektedir.

-------------------------

MISIR MEDENİYETİ


Mısır Afrika'nın kuzeydoğusunda yer alır.Büyük bölümü çöllerden oluşmaktadır.Herodot'un da dediği gibi:'Mısır Nil'in armağanıdır.'Nil'in yaşanılabilir alanı iki ana bölgede toplanabilir:biri Nil'in böğazlardan ve çöllerden geçerek suladığı upuzun şeriy,diğer de Akdeniz2e dökülürken oluşturduğu deltadır.Bu iki bölgeye her zaman Yukarı ve Aşağı Mısır denmiştir ve bu iki yoprağın karakterleri birbirinden çok farklıdır.
Toprağın doğal nedenlerle bölünmüş olması Yukarı Mısır'la Aşağı Mısır'da iki ayrı krallığın gelişmesine yol açmıştır.Bu iki krallığın tarih öncesi çağlarda nasıl ilişkiler içinde olduğu bilinmese de arkeologlar bunların M.Ö. 3100 yıllarında güçlü Yukarı Mısır Kralı Menes tarafından birleştirildiğini sanmaktadırlar.Birinci sülaleyi böyle kurduğu söylenir.
Genelde bu tarih Mısır Medeniyetinin başlangıcı olarak kabul edilir.Ama ne zaman kurulduklarını veya nerden geldiklerini hiç bir ders kitabı yazmaz.Bazı araştırmalara göre Maya Uygarlığı ve Mısır Uygarlığı birbirine
çok benzemektedir.Bu kadar birbirine uzak olan ülkelerin nasıl olup ta benzediklerini şöyle açıklayabiliriz:Mısırlıların kökenleri Mayalılara dayanmaktadır.Kuruluş tarihi tam olarak bilinmese de bazı kaynaklar Mısırlıların M.Ö 10.000lerde bile varolduklarını söylemektedirler.
Mısırlılar çok tanrılı bir yıldız dinine inanmışlardır.Firavunların tanrıların elçileri olduklarını düşünürlerdi ve sadece firavunların öldüklerinde tanrıların yanına,gökyzünde 'Duat'denilen 'Orion'yıldız kuşağına gittiklerine inanılırdı.Firavunlar öldüğünde 'Krallar Vadisi' denilen yere gömülmeden önceki 70 günde ceset mumyalanır ve cenaze eşyaları hazırlanırdı.Mezara gömüldükten sonra Ölüler Tanrısı Anubis'in
ölen kişinin kalbini 'tarttığına'inanılırdı.Terazinin bir tarafına ölen kişinin kalbini,bir tarafına da hukuk tanrıçası'Maat'ı temsil eden bir tüy koyardı.Eğer kalp tüyden hafif gelirse o kişi yeraltı ve ölüler tanrısı Osiris'in cennetine giderdi,ama değilse kişinin ruhunun korkunç bir canavar tarafından yutulduğuna nanılırdı.















AMEN(Amon,Amun,Ammon,Amoun)

"Amen" "sakli olan" demektir.Teb'in bas tanrisidir.Esi Ame -net'le birlikte ilk tanrilardan biridir.Kutsal hayvanlari kaz ve koçtur.Orta Krallik döneminde sadece yerel bir tanriydi ama Tebliler Misir'a hakim olunca Amen önemli bir tanri oldu.18.Hanedan'dan itibaren Tanrilarin Krali oldu.Ünlü Amen tapinagi Karnak,dünyanin en büyük dinî yapisidir.Yeni Krallik boyunca Amen'in esi Mut olarak kabul edildi.Bu ikilinin çocugu Ay tanrisi olarak bilinen Khons(Chons)'tur.




AMEN-RA(Amon-Re)

Amen rahipleri tarafindan Yeni Krallik'a geçisi saglamasi için tasarlanmis karma bir tanridir.Bu Amen'in gücünü Ra'ya yansitir (veya tam tersi)



ANUBIS(Anpu,Ano-Oobist)

Anubis,Nephthys ve Seth'in(bazi efsanelere göre Osiris ve Isis'in) ogludur.Çakallarin mezarlar etrafinda dolasmasi nedeniyle çakal basli Anubis ölümle birlikte anilmistir.Ölen Osiris'i mumyaladigi için mumyalama tanrisi olmustur.Görevi tüm ölüleri korumak ve yüceltmektir.Bu yüzden mumyalamayla görevli kisiler Anubis maskesi takarlar.Ölen kisi diger dünyada yargilanirken ona yardim eder.




ANUKET

Yukari Misir'da,Elephantin yöresinde Khnum ve Sati'nin kizi olarak bilinir.Kutsal hayvani ceylandir.Kus tüyleriyle kapli bir taç giyer ve soguk su tanriçasidir.



APIS

Sadece hayvan olarak çizilen ender tanrilardan biridir.Egemenlik alani Memphis'ti.Verimliligi temsil ederdi.Basinda günes diski ve uraeus yilani bulunan bir boga olarak çizilmistir.






ATEN

18.Hanedan zamaninda IV.Amenhotep tek tanri olan Aten'i yaymaya çalisti.Hatta adini da Akhenaten(Aten'in sevgilisi) olarak degistirdi.Aten her isininin ucunda bir el olan bir Günes olarak çizilirdi ve hayati temsil ederdi.Daha sonra Tutankhamon Misir'da Aten inanisina son verdi.



BAST(Bastet)

Bir Delta sehri olan Bubastis'te ortaya çikan kedi tanriça.Kediler evde beslenmeye baslandiginda önemli bir tanri oldu.Aslan tan- riça Sekhmet'in olumlu yansimasidir.




EDJO

Yukari Misir'da Nekhbet'in esi olarak bilinen,Asagi Misir'in sembolü ve koruyucusu olan Delta'daki yilan tanri.Firavunun tacinin bir parçasidir.




GEB(Seb)

Shu ve Tefnut'un oglu,Nut'un esi olan Dünya Tanrisi.Kutsal hayvani ve sembolü kazdi.Yesil ve siyah derili bir adam olarak çizildi(Bitkilerin ve verimli Nil çamurunu renkleri).



HATHOR(Het-Heru,Het-Hert)

Eski zamanlardan beri tapilan inek tanri.Ismi "uzaktaki ev" veya "Horus'un evi" anlamina gelir.Gökyüzüyle baglantilidir.Edfu'da Horus'un esi olarak bilinir.Teb'de ölüm tanrisidir.Ama genel olarak ask,nese,dans,alkol tanrisi olarak kabul edilir.




HERU-RA-HA

Ra-Hoor-Khuit ve Hoor-Par-Kraat'tan olusan karma tanri.Ismi "Horus ve Ra'ya sükür" demektir.







HORUS(Hor)

Misir'in en önemli tanrilarindan biri,Osiris ve Isis'in ogludur. Çocuklugu boyunca Harpocrates(Hoor-Par-Kraat) ismini tasidi. Hain amcasi Seth'den babasini intikamini aldi ve tüm firavunlarin koruyucusu haline geldi.Yukari Misir'în patron tanrisidir.Seth'in Asagi Misir'in patron tanrisi olmasi nedeniyle Horus ve Seth'in savasi,Asagi ve Yukari Misir'in savasi haline gelmistir.Behdet'te "Behdet Horus'u" olarak bilinir ve kanatli bir günes diski olarak temsil edilir.

HORUS'UN DÖRT OGLU(Amset,Hapi,Duamutef,Qebhsenuef)



ISIS(Auset)

En önemli tanrica;anneligi,tedaviyi ve büyüyü simgeler. Evrendeki en güçlü büyücüdür.Ra'nin kendisinden Ra'nin gizli adini ögrenmistir.Osiris'in karisi Nephthys'in ikiz kardesidir. Horus'un annesi,Horus'un oglu Amset'in koruyucusudur. Isis Horus'u çocuklugu boyunca Seth'ten korumustur.Egemenlik bölgesi Abidos'tur.



KHNUM

Antinoe ve Elephantin'de koç basli bir adam olarak bilinir. Esi çesitli hikayelere göre Sati,Heqet veya Neith'dir.




KHONS(Chons)

Muhtesem Teb üçlüsünün üçüncü üyesidir(ebeveynleri Amen ve Mut'la birlikte.)Ay tanrisi olarak bilinir.Karnak'ta ona adanmis bir tapinak vardir



MAAT

Adalet tanriçasi.Ismi "Adalet","Evrensel Düzen" anlamina gelir. Kafasinda bir devekusu tüyü tasir.Bu tüy diger dünyada, Osiris'in mahkemesinde,ölünün kalbi karsisinda bir terazide tartilir.Bu tartilmaya göre ölünün ruhu cezalandirilir veya ödüllendirilir.




MONTH(Mentu,Men Thu)

Amen yayginlasmadan önce Teb'deki ana tanri.Sahin basli bir insan olarak betimlenmistir.Savas tanrisidir.




MUT(Auramooth)

Amen'in karisi,Khons'un annesi.Ismi anne demektir.




NEFERTUM

Ptah ve Sekhmet'in genç ogludur.Taç giymis veya bir nilüferin üzerine oturmus bir genç olarak çizilir.



NEITH(Net,Neit,Thoum-aesh-neith)

Çok eski bir savas tanriçasidir.Deltada zekilik tanriçasi olarak bilinir.Yunan mitolojisindeki Athena'yla eslesir.Duamutef'in koruyucusudur.Timsah tanri Sobek'in annesidir.



NEKHBET

Yukari Misir patron tanriçasidir.Ikonografide bir akbaba olarak betimlenir.Kral ve kraliçenin tacinin bir parçasi,Edjo'nun esidir.



NEPHTHYS(Nebt-het)

Geb ve Nut'un en küçük çocugu,Seth'in karisi,Anubis'in anne- sidir.Seth Osiris'i öldürdügünde onu terketmis,Osiris'in canlan-masi için Isis'e yardim etmistir.Hapi'nin koruyucusudur.




NUT(Nuit)

Geb'in esi,Shu ve Tefnut'un kizidir.Gökyüzü tanricasidir.Yesil derili ve vücudu yildizlarla kapli bir kadin olarak resmedilmistir.



OSIRIS(Ausar)

Ölülerin koruyucusu ve yargilayicisidir.Abidos'da hüküm sürdü.Nut ve Geb'in ilk çocugudur.Ra dünyayi terk ettiginde dünyayi yönetmeye basladi ama Set onu öldürdügünde Isis onu tekrar canlandirdi.Böylece Osiris yeralti dünyasinin hükümdari oldu.Oglu Horus onun intikamini Seth'le savasarak ve onu yenerek aldi.Basindaki sapka Yukari ve Asagi Misir'in birligini simgeler.





PTAH

Memphis'te Dünya'yi yarattigina inanilir.Bazi efsanelere göre Thoth'un emirleri altinda çalistigina ve cenneti ve dünyayi yarattigina inanilir.



RA

Günes tanrisi ve "Yaratici" olarak bilinir.Sahin basý nedeniyle bazen Horus'la eslestirilir.Hakimiyet merkezi bugünkü Kahire olan Annu'ydu.5. Hanedan'dan dan itibaren firavunlara "Sa-Ra" (Ra'nin oglu)ünvani verildi.Shu ve Tefnut'un babasidir.




RA-HORAKHTY(Ra-Hoor-Khuit)

Karma tanri.Ismi"Ufuklarin Horus'u olan Ra" demektir.




SATI

Elephantin'de hüküm süren tanriça,Khnum'un esi ve Anuket'in annesidir.




SEKER

Isik tanrisi,ruhlarin yardimcisidir.Memphis'te Ptah'la eslestirilir. Sahin basli mumyalanmis bir adam olarak çizilir.




SEKHMET

Aslan tanriça.Memphis'te Ptah'in esi olarak bilinir.Ra'nin yarattigi Sekhmet,dogruluk tanriçasi olarak da bilinir.



SELKET(Serket,Serqet)

Kafasinda zehirli bir akrep bulunan güzel bir kadin olarak çizilmis-tir.Kadinlara dogumda yardimci olur,akrep tarafindan sokulan insanlarin hayatini kurtarir.Isis'i Seth'ten korumak için Seth'e yedi akrep göndermistir.Qebhsenuef 'in koruyucusudur.Tutankhamon' un mezarindaki heykeli çok ünlüdür.



SET(Seth)

Eskiden Asagi Misir'in patron tanrisi olan Seth firtina ve çöl tanrisi olarak bilinirdi.Kardesi Osiris'i öldürerek Osiris'in oglu Horus'un,Isis'in ve Nephthys'in düsmanligini kazandi.Horus'la yaptigi savaslar,ayni zamanda Asagi ve Yukari Misir'in savasi oldu.Bu savasin sonunda Horus'a yenilerek çölde taþamaya mahkum oldu.Misir'i çöllerden gelen yabancilardan koruduguna inanilir.




SHU

Rüzgarin ve atmosferin tanrisi.Ra'nin oglu ve Tefnut'un kocasi.



SOBEK

Arsinoe(Crocodilopolis)'de yasayan timsah tanri.Sobek 4 elementi de temsil ederdi(Ra'nin atesi,Shu'nun havasi,Geb'in topragi,Osiris'in suyu).Ölüler Kitabi'nda Sobek'in Horus'un dogumuna yardim ettigi,dolayisiyla Seth'in yenilmesine yardimci oldugu yazar.



TEFNUT

Bulutlarin tanriçasi,Ra'nin kizi ve Shu'nun esidir.Kutsal hayvani olan aslan basli bir kadin olarak çizilir.



THOTH

Ay'in,zamanin ve yazinin tanrisi.Esi Maat'tir.Thoth'un sekiz çocugundan en önemlisi Amen'dir.Hieroglifleri icat ettigine inanilir.




THOUERIS

Hippopotam tanriça.Verimlilik sembolü.Çocuklarin dogumuna yardim eder.Esi Bes'tir.